Czerwony ryż drożdżowy i jego wpływ na obniżenie poziomu cholesterolu.

Czerwony ryż drożdżowy jest naturalnym produktem, który coraz częściej używany jest jako suplement diety w celu obniżenia poziomu cholesterolu. Ten tradycyjny składnik kuchni azjatyckiej powstaje poprzez fermentację białego ryżu z użyciem drożdży Monascus purpureus. Zawiera substancje znane jako monakoliny, zwłaszcza monakolinę K, która jest chemicznie identyczna z substancją czynną w niektórych lekach obniżających cholesterol.

Co to jest czerwony drożdżowy ryż?

Czerwony drożdżowy ryż (angl. Red Yeast Rice) to produkt tradycyjnej chińskiej medycyny, który od wieków jest używany nie tylko jako żywność, ale także jako lek. Pierwsze wzmianki o czerwonym drożdżowym ryżu pochodzą z Chin z okresu dynastii Tang (618–907 n.e.), gdzie był używany do przyprawiania i konserwacji żywności oraz w celach leczniczych. W chińskiej farmakologii był uważany za środek wspomagający trawienie, poprawiający krążenie krwi i usuwający tzw. stagnację krwi (według tradycyjnej chińskiej medycyny to stan, w którym krążenie krwi w ciele jest spowolnione lub zablokowane).

Produkcja czerwonego drożdżowego ryżu

Produkcja czerwonego drożdżowego ryżu obejmuje kilka kroków:

1. Przygotowanie ryżu: Biały ryż jest najpierw gotowany i pozostawiony do ostygnięcia.
2. Inokulacja: Gotowany ryż jest inokulowany drożdżami Monascus purpureus. Ten mikroorganizm jest odpowiedzialny za fermentację i produkcję czerwonych pigmentów.
3. Fermentacja: Ryż jest fermentowany przez kilka dni w kontrolowanych warunkach temperatury i wilgotności. W trakcie tego procesu drożdże metabolizują węglowodany w ryżu i produkują monakoliny, fytosterole i izoflawonoidy.
4. Suszenie i mielenie: Po zakończeniu fermentacji czerwony drożdżowy ryż jest suszony i może być dalej przetwarzany na proszek, który jest używany w suplementach diety.

Jakie substancje zawiera czerwony drożdżowy ryż?

Czerwony drożdżowy ryż zawiera kilka aktywnych składników, które przyczyniają się do jego efektów na poziom cholesterolu:

• Monakoliny: Najbardziej znana jest monakolina K, która hamuje enzym HMG-CoA reduktazę, kluczowy enzym w biosyntezie cholesterolu w wątrobie. Ten mechanizm jest podobny do działania statyn, leków na obniżenie cholesterolu. Monakolina K obniża poziom cholesterolu poprzez ograniczenie jego syntezy w wątrobie, co prowadzi do zwiększenia usuwania LDL cholesterolu z krwiobiegu.
• Fytosterole: Sterole roślinne, które mogą zredukować wchłanianie cholesterolu w jelitach. Fytosterole konkurują z cholesterolem przy wchłanianiu w przewodzie pokarmowym, co prowadzi do zmniejszenia całkowitej ilości cholesterolu w organizmie i tym samym obniżenia poziomu cholesterolu we krwi.
• Izoflawonoidy: Mają działanie antyoksydacyjne, które chroni cholesterol LDL przed utlenianiem, co jest kluczowym krokiem w procesie powstawania miażdżycy. Izoflawonoidy pomagają utrzymać elastyczność i zdrowie naczyń krwionośnych, co przyczynia się do zapobiegania chorobom sercowo-naczyniowym.

Działanie na organizm ludzki

1. Obniżenie poziomu LDL cholesterolu: Badania pokazują, że czerwony drożdżowy ryż znacznie obniża poziom "złego" LDL cholesterolu, co przyczynia się do zmniejszenia ryzyka chorób serca.
2. Zwiększenie poziomu HDL cholesterolu: Niektóre badania sugerują, że czerwony drożdżowy ryż może również nieznacznie zwiększyć poziom "dobrego" HDL cholesterolu.
3. Obniżenie poziomu trójglicerydów: U niektórych osób czerwony drożdżowy ryż pomaga obniżyć poziom trójglicerydów we krwi.
4. Ochrona antyoksydacyjna: Izoflawonoidy i inne antyoksydanty w czerwonym drożdżowym ryżu chronią naczynia krwionośne przed uszkodzeniem przez wolne rodniki.

Jak stosować czerwony drożdżowy ryż?

Czerwony drożdżowy ryż jest dostępny w formie kapsułek lub tabletek jako suplement diety. Zalecana dawka różni się w zależności od stężenia monakoliny K i innych aktywnych składników. Przed rozpoczęciem stosowania ważne jest skonsultowanie dawkowania z lekarzem, zwłaszcza jeśli przyjmujesz inne leki na obniżenie cholesterolu lub masz inne problemy zdrowotne.

Chociaż czerwony drożdżowy ryż jest ogólnie uważany za bezpieczny, mogą wystąpić działania niepożądane podobne do statyn, takie jak bóle mięśni, problemy żołądkowe lub podwyższone poziomy enzymów wątrobowych. Ważne jest również monitorowanie jakości suplementów, ponieważ niektóre produkty mogą zawierać zanieczyszczenia lub być niekonsekwentne w zawartości aktywnych składników.

Włączenie do diety

Czerwony drożdżowy ryż jest naturalną alternatywą dla farmaceutycznych statyn w celu obniżenia poziomu cholesterolu. Dzięki swoim aktywnym składnikom, takim jak monakolina K, skutecznie przyczynia się do poprawy profilu lipidowego i zmniejszenia ryzyka chorób serca. Przy decyzji o stosowaniu czerwonego drożdżowego ryżu ważne jest jednak skonsultowanie się z lekarzem oraz dbanie o jakość produktu.

Źródło

Heber, D. et al. Cholesterol-lowering effects of a proprietary Chinese red-yeast-rice dietary supplement. American Journal of Clinical Nutrition. 1999, 69(2), 231-236. 

Becker, D. J. et al. Red yeast rice for dyslipidemia in statin-intolerant patients: a randomized trial. Annals of Internal Medicine. 2009, 150(12), 830-839. 

Li, Y., Jiang, L., Jia, Z., Xin, W., Yang, S., Yang, Q. A systematic review of the effect of red yeast rice on cholesterol levels. PLoS One. 2018, 13(7), e0200267.