Grzyby witalne pochodzą z Dalekiego Wschodu (głównie Chin, Japonii i Wietnamu) i są dziś znane ze swoich właściwości leczniczych. Ich działanie stosowane jest w medycynie Wschodu od tysięcy lat, a dziś ich popularność jeszcze bardziej wzrosła. Na przykład starożytni Egipcjanie wierzyli, że jedzenie grzybów zapewni długie życie. Naukowcy z całego świata odkrywają teraz fascynujące nowe efekty na ponad 100 witalnych grzybach! Otrzymali przydomek „witalne” grzyby, ponieważ są używane do zapobiegania i leczenia chorób.
Wszystkie grzyby zawierają beta-glukany, które pomagają zwalczać stany zapalne i pomagają stymulować układ odpornościowy. Niektóre grzyby są odpowiednie do zapobiegania i leczenia nowotworów piersi związanych z zaburzeniami równowagi hormonalnej, ponieważ blokują enzym aromatazy, który wytwarza estrogen (1). Grzyby zawierają również rodzaje lektyn, które mogą identyfikować, zapobiegać wzrostowi i podziałowi komórek rakowych (2). Inne działanie grzybów to wspomaganie pracy mózgu, utrzymywanie równowagi hormonalnej i poziomu cukru we krwi, a także silne działanie antyoksydacyjne, poprawa wyników sportowych.
Notatka.: Lektyny to grupa białek, które wiążą się z cukrami. Ostatnio zwrócono uwagę na ich szkodliwość. Jednak lektyny w grzybach są korzystne.
Efekty adaptogenne = zwiększona odporność na stres
Grzyby witalne są klasyfikowane jako adaptogeny. Jak wiadomo, adaptogeny zwiększają odporność na stres i wzmacniają odporność w sytuacjach stresowych. Porównałbym to do termostatu :) Utrzymuje reakcje organizmu na odpowiednim poziomie (kortyzol). Zasada działania jak w przypadku termostatu, gdy przy wyższej temperaturze ogrzewanie jest wyłączone lub grzeje mniej. Jeśli cierpisz na przykład na brak lub wahania energii, stany zapalne, zmęczenie nadnerczy lub stres, witalne grzyby są właśnie dla Ciebie.
Czy wiesz, że na naszej planecie rośnie ponad 2000 jadalnych grzybów? Z tego powodu dość trudno jest zorientować się w temacie grzybów, dlatego przygotowaliśmy dla Ciebie dzisiejszy artykuł, w którym przedstawimy najbardziej znane grzyby witalne.
1.) Reishi
Reishi, znany również jako Lakownica żółtawa, jest prawdopodobnie najbardziej znanym grzybem witalnym. Zawiera wszystkie niezbędne aminokwasy. Jest również pełen składników mineralnych, zwłaszcza żelaza, selenu i witamin z grupy B. Znany jest z silnego działania antyoksydacyjnego. Wykazano, że Reishi wychwytuje wolne rodniki (3). Inne efekty tego grzyba obejmują wzmocnienie układu odpornościowego,a także fakt, że pomaga on zwalczać komórki rakowe (4). Ponadto łagodzi stres, niepokój, depresję oraz pomaga poprawić jakość snu, koncentrację i dodać energii.
Istnieje badanie, w którym 34 pacjentów z zaawansowanym rakiem leczono przez 12 tygodni polisacharydem pochodzącym z Reishi. Pacjenci, którzy byli leczeni, doświadczyli znacznej poprawy funkcjonowania ich układu odpornościowego (5).
Shiitake, znany również jako Twardziak jadalny, jest jednym z niewielu grzybów leczniczych, który również świetnie smakuje. Jednocześnie jest to jeden z najpopularniejszych i najlepiej przebadanych grzybów na świecie. Nazywany jest również eliksirem życia. Shiitake stosuje się głównie w leczeniu stanów zapalnych, reguluje poziom cholesterolu we krwi, minimalizuje ryzyko nadciśnienia, działa przeciwwirusowo i ogólnie wzmacnia mechanizmy obronne organizmu. Shiitake swoje właściwości przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne i przeciwpasożytnicze zawdzięcza głównie wysokiej zawartości substancji zwanej lentinanem. Lentinan jest polisacharydem, który może pomóc znaleźć i zniszczyć komórki nowotworowe, jednocześnie zapobiegając niektórym infekcjom (6).
W badaniu z 2014 r. opublikowanym w Journal of the American College of Nutrition (7) naukowcy podawali 52 zdrowym młodym dorosłym osobom 5 lub 10 gramów suszonych grzybów shiitake dziennie przez cztery tygodnie. Spożywanie grzybów wiąże się ze znacznym wzrostem liczby i skuteczności limfocytów T (komórek odpornościowych). W ciągu miesiąca stwierdzono, że spożywanie suszonych grzybów shiitake wzmacnia i tak już silny układ odpornościowy młodego, zdrowego osobnika, a jednocześnie znacznie zmniejsza stany zapalne. Badani, którzy spożywali 10 gramów suszonego shiitake dziennie, mieli lepsze wyniki.
Wolno rosnący Shiitake sfotografowany w lesie (pixnio).
3.) Lion's mane
Lion's mane, Hericium, czy też Soplówka jeżowata, to wszystko nazwy grzyba leczniczego, który charakteryzuje się wysoką zawartością przeciwutleniaczy. W rzeczywistości jest wartościowy głównie dlatego, że wspiera produkcję białka czynnika wzrostu nerwów (NFG) i mieliny.NFG i mielina są absolutnie niezbędne do prawidłowego funkcjonowania mózgu (wzrost i zdrowie neuronów). Nierównowaga w tym zakresie może przyczyniać się do chorób neurologicznych, takich jak choroba Alzheimera czy stwardnienie rozsiane. Ponadto Lion's Mane to grzyb, który, jak wykazano, poprawia zdolności poznawcze, zwiększa koncentrację i zmniejsza drażliwość.
W jednym małym japońskim badaniu klinicznym starsi mężczyźni i kobiety z łagodnymi zaburzeniami poznawczymi przyjmowali Lion's Mane przez 16 tygodni. W trakcie badania grupa spożywająca grzyby wykazywała znacznie wyższe wyniki w skali funkcji poznawczych w porównaniu z grupą placebo. Ale jeśli przestali spożywać grzyba, ich wynik wracał do pierwotnego poziomu (8).
Pamięć krótkotrwała odnosi się do zdolności do przechowywania niewielkich ilości informacji w umyśle i w łatwo dostępnym stanie przez krótki okres czasu. Pamięć wzrokowa jest miarą zdolności rozpoznawania i zapamiętywania wcześniej zarejestrowanych zdarzeń, obiektów lub osób. Oba rodzaje pamięci często zanikają wraz z wiekiem. I oba wydają się być wspierane przez spożywanie Lion's Mane, który pomaga zapobiegać rozpadowi pamięci krótkotrwałej i rozpoznawania wzrokowego oraz spowalnia początek dysfunkcji poznawczych (9).
4.) Chaga
Chaga lub też Błyskoporek podkorowy, należy do obcych grzybów, które rosną na pniach drzew. Grzyb ten wykazuje silne działanie antyoksydacyjne, dzięki czemu eliminuje wolne rodniki i procesy zapalne w organizmie. Ten ciemnoczarny grzyb walczy ze stresem oksydacyjnym, który jest związany nie tylko ze starzeniem się skóry, ale także z całą gamą chorób (10). W Rosji grzyb ten jest używany od setek lat. Chaga może zapobiegać lub spowalniać wzrost komórek rakowych i stwierdzono, że obniża poziom cholesterolu LDL. W tradycyjnej medycynie ludowej Chaga jest stosowana przy problemach żołądkowych, takich jak zapalenie błony śluzowej żołądka lub wrzody żołądka. Chaga, podobnie jak inne grzyby, jest bogata w beta-glukany, które stymulują produkcję limfocytów, które pomagają regulować odpowiedź układu odpornościowego na infekcje.
5.) Cordyceps
Cordyceps, po polsku Maczużnik chiński, to obcy grzyb, który rośnie w górskich regionach Chin i Tybetu. Cordyceps jest bardzo interesującym grzybem, ponieważ atakuje owady, a następnie przerasta ich ciała. Cordyceps ma kilka korzystnych wpływów na organizm. Przede wszystkim łagodzi zmęczenie i dodaje energii, następnie wzmacnia układ odpornościowy, pomaga redukować stres, reguluje ciśnienie krwi oraz działa przeciw stanom zapalnym i infekcjom.
Wykazano, że ekstrakty z Cordycepsu rozszerzają aortę nawet o 40% (główną tętnicę w ciele, która dostarcza tlen do krwi dla całego układu krążenia), zwiększając przepływ krwi i znacznie zwiększając wytrzymałość (11). Ponadto Cordyceps zawiera adenozynę i może stymulować produkcję ATP - jednego z głównych źródeł energii w komórkach organizmu (12). Może to być jeden z powodów, dla których poprawia wytrzymałość podczas uprawiania sportu. Z tych powodów wskazane jest stosowanie Cordycepsu przed uprawianiem sportu lub ćwiczeniami.
W jednym z japońskich badań przyjmowanie Cordycepsu poprawiło wydolność u ponad 70% biegaczy długodystansowych (13).
W innym kontrolowanym badaniu z podwójnie ślepą próbą z 2010 roku ekstrakt z Cordycepsu, znany jako Cs-4, podawano 20 zdrowym starszym osobom 3 razy dziennie przez 12 tygodni. Stwierdzono, że suplementacja Cs-4 znacznie poprawia ich wydajność i ogólną sprawność w porównaniu z placebo (14).
6.) Maitake
Maitake, po polsku Żagwica listkowata, to tradycyjny grzyb pochodzący z Japonii, który obecnie jest szeroko rozpowszechniony także w Chinach i Stanach Zjednoczonych. Grzyb Maitake, podobnie jak inne rodzaje grzybów witalnych, jest klasyfikowany jako adaptogen, ponieważ może pomóc w problemach psychicznych i fizycznych. Zawiera dużą ilość przeciwutleniaczy i pomaga chronić osłabiony układ odpornościowy. Jest również bogaty w witaminy z grupy B i C oraz z składników mineralnych posiada dużą ilość potasu i miedzi.
Grzyb Maitake pasożytujący na pniu drzewa (wikipedia).
7.) Polyporus
Polyporus to obcy grzyb, który rośnie na korzeniach buka i klonu. Ten grzyb w kształcie wachlarza można znaleźć w gęstych lasach i wilgotnym klimacie. Ma kolor biało, lekko do szarego. W medycynie chińskiej stosowany jest głównie jako lek na problemy z układem moczowym, ponieważ ma właściwości moczopędne, a także zmniejsza obrzęki. W przyrodzie jest to bardzo rzadki grzyb, który zawiera wiele związków bioaktywnych. Ponadto łagodzi również biegunki, wchłaniając nadmiar wilgoci w jelicie.
8.) Turkey Tail
Turkey Tail lepiej znany jako Coriolus. Najczęściej rośnie na martwych pniach, ale także na żywych drzewach, najczęściej występuje w lasach mieszanych liściastych. Grzyby te rosną na wilgotnych obszarach lasów strefy umiarkowanej Azji, Ameryki Północnej i Europy. Coriolus znany jest w tradycyjnej medycynie chińskiej ze wspomagania układu odpornościowego. Ponadto grzyb ten jest bogaty w przeciwutleniacze i wspomaga zdrowie jelit i wątroby.
Uwaga grzybiarze! Niestety te supergrzyby nie rosną w naszych lasach
Tych supergrzybów nie można zbierać w naszych lasach, a szkoda, bo w porównaniu z resztą świata jesteśmy narodem grzybiarzy i zasłużylibyśmy je sobie:) Najbliższe miejsca zbierania witalnych grzybów to regiony północne Finlandii i Rosji
Jeśli nie wybierasz się na nordycką wyprawę, możesz zacząć od jednego z naszych eleganckich napojów z witalnymi grzybami amerykańskiej firmy Four Sigmatic. Grzybów jest w tych napojach wystarczająca ilość i równocześnie są dobrze doprawione, bo poza Shiitake grzyby witalne nie są po prostu za bardzo smaczne :) Kolejną świetną propozycją jest organiczna kawa wzbogacona organicznymi grzybami witalnymi duńskiej firmy Ra Hygge.
Jeśli nie chcesz „zwlekać” z robieniem grzybowej kawy, możesz spróbować klasycznych suplementów diety w kapsułkach, mamy świetne produkty z:
- NOW: Organic Cordyceps, Rei-Shi (połączenie reishi i shiitake)
- Viridian: Wild Chaga & Raw Cacao Organic (napój kakaowy z chagą)
- Mycomedica, czeska firma specjalizująca się wyłącznie w produkcji suplementów diety z grzybami witalnymi najwyższej jakości
Jiří Votava