Zespół metaboliczny. Jaka jest przyczyna tej współczesnej choroby?

Problem nowej dekady i społeczeństwo coraz bardziej obciążone „chorobą”. Że nigdy o tym nie słyszałeś? Nie ma znaczenia! Zatem wyobraźmy go sobie dzisiaj. Co to jest zespół metaboliczny? Skąd on pochodzi? Jak się to objawia? Jak zatrzymać jego rozprzestrzenianie się? Dlaczego stanowi dla nas takie zagrożenie? Dziś skupimy się na tym wszystkim. Witamy w dzisiejszym artykule, tematem dnia jest Zespół Metaboliczny!

Wystarczy definicja lub 3/4

Zespół metaboliczny to zbiorcze określenie skutków złego trybu życia i insulinooporności na nasz organizm, jest to choroba cywilizacyjna, która wciąż nasila się. Jest to zbiór objawów i chorób, z których wystarczy, że wystąpią 3 z 4, a osobę można zakwalifikować jako osobę cierpiącą na zespół metaboliczny. Objawy zespołu metabolicznego mogą wynikać z naszych predyspozycji genetycznych, jednak głównym czynnikiem ryzyka jest nasz styl życia i styl życia. ^1.2

Jakie objawy identyfikują zespół metaboliczny u człowieka?

1.) Wysokie ciśnienie krwi

Nie jest to wartość rewolucyjna, wystarczy przekroczyć ciśnienie 130/85 i wypełnimy pierwszą kolumnę. Wysokie ciśnienie krwi samo w sobie jest cichym zabójcą. Jeśli jest podwyższony przez długi czas i nie jest w żaden sposób zwalczany, powoli zabija osobę bez znaczących zewnętrznych oznak. Jest niebezpieczny zarówno dla narządów takich jak serce, mózg, nerki czy oczy, ale także dla samych tętnic, przez które przepływa krew pod wysokim ciśnieniem. Tętnice tracą elastyczność z powodu nadmiernego ciśnienia i pojawia się zmęczenie. ³

2.) Dyslipidemia

Zwiększona ilość trójglicerydów we krwi lub brak równowagi pomiędzy cholesterolem LDL i HDL. Jest to jeden z najbardziej ryzykownych czynników rozwoju miażdżycy (odkładanie się lipidów i innych składników krwi na ścianach tętnic). Zarówno wysoki stosunek lipidów i lipoprotein we krwi, jak i niewłaściwy stosunek pomiędzy „dobrym” i „złym” cholesterolem HDL, szkodzą organizmowi. Podaje się, że dobry stosunek do utrzymania zdrowia wynosi od 1:3 do 1,5:3 na korzyść HDL. Konkretne wartości dla klasyfikacji dyslipidemii to: poziom trójglicerydów powyżej 150 mg/dl i poziom HDL poniżej 40 mg/dl u mężczyzn i poniżej 50 mg/dl u kobiet. ⁴

3.) Hiperglikemia/upośledzona tolerancja glukozy lub insulinooporność

Wszystkie te etykiety mają związek z poziomem cukru we krwi. Ilekroć organizm pobiera składniki odżywcze (dotyczy to głównie węglowodanów i białek), poziom cukru we krwi wzrasta, a organizm wysyła sygnał do trzustki, aby wypuściła insulinę. Insulina błyskawicznie usuwa z krwi węglowodany i białka, a wartości wracają do normy. Może się jednak zdarzyć, że:

• Trzustka nie jest w stanie wyprodukować wystarczającej ilości insuliny – zmęczenie trzustki .
• Komórki są już wypełnione cukrem i nie chcą przyjąć więcej – w tym przypadku insulina magazynuje cukry w tkance tłuszczowej.

Spożywając stale kalorie, bez długich przerw, stale podnosimy poziom cukru we krwi i organizm staje się tolerancyjny na glukozę, a poziom cukru we krwi na czczo utrzymuje się powyżej normy. Poziom cukru we krwi na czczo powinien wynosić około 5,5 mmol/dl, a po posiłku do 7,5 mmol/dl. Przewlekle podwyższony poziom często prowadzi do cukrzycy typu 2. ⁵

4.) Zwiększony obwód talii, otyłość i wysokie BMI

Ostatnim kryterium zespołu metabolicznego jest skład ciała. Ostatnie pole zaznacza osoba cierpiąca na otyłość (BMI<30) lub wysoki obwód talii: obwód większy niż 102 cm dla mężczyzn i 88 cm dla kobiet. Największym zagrożeniem dla otyłości jest tłuszcz trzewny, który kryje się wewnątrz organizmu, a jego nadmiar ogranicza pracę narządów.

Wszystkie objawy same w sobie stanowią zagrożenie dla zdrowia człowieka i są częściowo ze sobą powiązane. Na przykład insulinooporność może powodować większe odkładanie się tłuszczu, a tym samym powodować otyłość. Ale co stoi za pojawieniem się zespołu metabolicznego u ludzi? ⁶

• Zły tryb życia – brak ruchu i spożywanie wysoko przetworzonej żywności. Jeśli oprzemy naszą dietę na tych produktach, przybranie na wadze jest tylko kwestią czasu...
• Wysoki poziom sodu i stres – sód w organizmie zatrzymuje wodę, a jednocześnie działa obkurczająco (zwęża naczynia krwionośne). Duża ilość stresu powoduje z kolei większe wydzielanie hormonu kortyzolu, a to wprowadza organizm w stan walki lub ucieczki, w tych momentach zwiększamy tętno i ciśnienie, jeśli stany te utrzymują się przez dłuższy czas , problem już istnieje.
• Genetyka – niektórzy z nas są po prostu predysponowani do rozwoju nadciśnienia lub dyslipidemii, ale to nie znaczy, że ta osoba jest skazana na rozwój tego zespołu. Należy jednak przeciwstawić się genetyce i nie robić „martwego robaka”.
• Palenie tytoniu, nadużywanie alkoholu lub leczenie hormonami, kortykosteroidami, regularne przyjmowanie leków moczopędnych, beta-blokerów, leków przeciwdepresyjnych lub neuroleptyków.

Jak leczyć zespół metaboliczny?

• Wystarczająca aktywność fizyczna – zajęcia aerobowe, trening siłowy, trening interwałowy… liczy się każdy ruch, ruch uwrażliwia komórki na insulinę, spala kalorie, gwałtownie podnosi ciśnienie krwi, wzmacnia serce…. ⁷
• Wysokiej jakości dieta z odpowiednią podażą białka – dieta oparta na pełnowartościowej i nieprzetworzonej żywności. Często nie tylko płacimy za niego mniej, a dostarcza nam więcej składników odżywczych, ale także pozwala na dłużej zachować uczucie sytości i na dłuższą metę daje nam większą satysfakcję. ⁸
• Jeśli często się ruszasz, nie ma potrzeby ograniczania do minimum sodu i cholesterolu, obie te substancje są potrzebne organizmowi i aktywny sportowiec może je w większym stopniu wykorzystać na swoją korzyść.
• Wystarczająca jakość snu - sen nie jest czasem straconym! Jakość i odpowiednio długi sen: dodaje nam energii, rewitalizuje organizm, wyrównuje poziom hormonów i cukru we krwi.

Co więc wynieść z dzisiejszego artykułu?

Możemy walczyć z powstawaniem: ćwiczenia, wysokiej jakości jedzenie i wystarczająca ilość snu.

• HUANG, Paul L. Kompleksowa definicja zespołu metabolicznego.  Modele i mechanizmy chorób [online]. 2009, 30.04.2009,  2 (5-6), 231-237 [cyt. 16.09.2023]. ISSN 1754-8411. Dostupné z: doi:10.1242/dmm.001180
• SAKLAYEN, Mohammad G. Globalna epidemia zespołu metabolicznego.  Aktualne raporty dotyczące nadciśnienia [online]. 2018,  20 (2) [cyt. 16.09.2023]. ISSN 1522-6417. Dostupné z: doi:10.1007/s11906-018-0812-z
• BILO, Grzegorz, Sergio CARAVITA, Camilla TORLASCO i Gianfranco PARATI. Ciśnienie krwi na dużych wysokościach: fizjologia i implikacje kliniczne.  Kardiologia Polska [online]. 2019, 25.06.2019,  77 (6), 596-603 [cyt. 16.09.2023]. ISSN 0022-9032. Dostupné z: doi:10.33963/KP.14832
• BERBERICH, Amanda J. i Robert A. HEGELE. Nowoczesne podejście do dyslipidemii.  Recenzje endokrynologiczne [online]. 2022, 2022-08-01,  43 (4), 611-653 [cyt. 16.09.2023]. ISSN 0163-769X. Dostępne od: doi:10.1210/endrev/bnab037
• MAYER, John P., Faming ZHANG i Richard D. DIMARCHI. Struktura i funkcja insuliny.  Biopolimery [online]. 2007,  88 (5), 687-713 [cyt. 16.09.2023]. ISSN 00063525. Dostupné z: doi:10.1002/bip.20734
• GAŽAROVÁ, Martina, Mária GALŠNEIDEROVÁ i Lucia MEČIAROVÁ. Diagnostyka otyłości i ryzyka śmiertelności na podstawie wskaźnika kształtu ciała (ABSI) i innych wskaźników oraz parametrów antropometrycznych u studentów.  Roczniki Państwowego Zakładu Higieny [online]. 267-275 [cyt. 16.09.2023]. ISSN 00357715. Dostępne od: doi:10.32394/rpzh.2019.0077
• YAPING, Xie, Zhao HUIFEN, Liu CHUNHONG, Huang FENGFENG, Huang HUIBIN i Zhao MEIJING Metaanaliza wpływu treningu oporowego na poziom cukru we krwi i wyniki ciąży.  Położnictwo [online] 2020,  91  [cit. 2023-09 -16. ISSN 02666138. Dostupné z: doi:10.1016/j.midw.2020.102839
• CASTRO-BARQUERO, Sara, Ana María RUIZ-LEÓN, Maria SIERRA-PÉREZ, Ramon ESTRUCH i Rosa CASAS. Strategie żywieniowe dla zespołu metabolicznego: kompleksowy przegląd.  Składniki odżywcze [online]. 2020,  12 (10) [cyt. 16.09.2023]. ISSN 2072-6643. Dostupné z: doi:10.3390/nu12102983